პროდუქტების შეთავსება და დანაწევრებული კვება.

ცილების და ნახშირწყლების გადამუშავებისთვის საჭიროა სხვადასხვა გარემო. ცილების მონელება იწყება კუჭში, სადაც მჟავე გარემოა pH ≈ 1.5–3. ამ გარემოში აქტიურდება ფერმენტი პეპსინი, რომელიც ცილებს შლის პეპტიდებად. მონელება გრძელდება თორმეტგოჯა ნაწლავში, სადაც ტუტე გარემოა (pH ≈ 7–8). აქ მუშაობენ ნაწლავისა და პანკრეასის წარმოშობის ფერმენტები  ტრიპსინი.   

ნახშირწყლების მონელება იწყება პირში, ნერწყვში არსებული ფერმენტი ამილაზა მუშაობს ნეიტრალურ ან ტუტე გარემოში pH ≈ 6.5–7. კუჭის მჟავე გარემოში ამილაზა ქრება, ინაქტიურდება. თორმეტგოჯა ნაწლავში ტუტე გარემოა pH ≈ 7–8, აქ პანკრეასის ამილაზა აგრძელებს სახამებლის დაშლას გლუკოზამდე.

თავსებადი და არათავსებადი პროდუქტების დაყოფის იდეა ეკუთვნის ნატუროპათ ჰერბერტ შელტონს. მისი აზრით, თუ ერთდროულად მივიღებთ ცილოვან და ნახშირწყლოვან საკვებს, მათი გადამუშავებისათვის შექმნილი მჟავე და ტუტე გარემო ერთმანეთს გაანეიტრალებს. შედეგად ბოლომდე გადაუმუშავებელ საკვებს ცუდად ითვისებს ორგანიზმი, რაც იწვევს შეკრულობას და ორგანიზმის ინტოქსიკაციას. შელტონმა ცალკე გამოყო პროდუქტები, რომლებიც არცერთ პროდუქტთან არ თავსდება. ეს არის ნესვი, საზამთრო და რძე, ისინი უნდა მივირთვათ ცალკე. ამიტომ მნიშვნელოვანია ვიკვებოთ განცალკევებულად, ინტერვალი სხვადასხვა პროდუქტებს შორის უნდა იყოს მინიმუმ 2 საათი.

შელტონის თეორია – ნატუროპათიური მიდგომაა, რომელიც შეიძლება ზოგ ადამიანს დაეხმაროს სიმძიმის ან შებერილობის შემცირებაში, მაგრამ მეცნიერულად არ არის დამტკიცებული.

ორგანიზმს სრულად შეუძლია ცილებისა და ნახშირწყლების ერთდროული მონელება, უბრალოდ

1. არ ღირს მათი დიდი რაოდენობით შერევა ერთ კვებაზე.

მაგ: არ ჭამოთ „ხორცი + ბევრი პური ან კარტოფილი“ ერთდროულად;

მაგრამ ცილა + ცოტა ნახშირწყალი (მაგ. ქათამი + ცოტაოდენი ბრინჯი + ბოსტნეული) – სრულიად ნორმალურია. ასე ორგანიზმი ახერხებს ორივე ფერმენტის (პეპსინი + ამილაზა) თანმიმდევრულ მუშაობას შეფერხების გარეშე.

2. ყურადღება მიაქციეთ პროდუქტების მონელების დროს:

ხილი 20–30 წთ

ბოსტნეული 1 სთ

მარცვლეული 2–3 სთ

ხორცი 3–5 სთ

ხილი უკეთესია ცალკე ან 30 წთ-ით ადრე ჭამის წინ.

მძიმე ცილა (ხორცი, თევზი) არ უნდა დაემატოს ტკბილეულს ან ხილს.

ეს შელტონის იდეის ჯანსაღი ფორმაა, რომელიც მართლაც ამცირებს შებერილობას.

3. გადამუშავება და ჭამის ტემპი.

მონელებაზე დიდ გავლენას ახდენს არა მხოლოდ საკვები, არამედ ჭამის სიჩქარე და ღეჭვა.

თუ საკვებს ნელა ღეჭავთ და კარგად აზავებთ ნერწყვთან, ნახშირწყლები უკვე იწყებენ დაშლას ამილაზის მოქმედებით. ეს ეხმარება კუჭს ნაკლები მჟავა გამოყოს.

4. ბოსტნეული – უნივერსალური პროდუქტი.

შელტონის მიხედვითაც და მეცნიერულადაც, ბოსტნეული თავსებადია ყველაფერთან. ის არ თრგუნავს არც მჟავას, არც ტუტეს, ამიტომ ცილასთანაც, ნახშირწყალთანაც და ცხიმთანაც კარგადაა.

მაგ:

ქათამი + სალათი

ბრინჯი + ბოსტნეული

კვერცხი + ისპანახი

5. ყურადღება მიაქციეთ შაქარს და ტკბილეულს.

ტკბილეულთან ერთად ცილა ან ცხიმი მართლა აფერხებს მონელებას – ეს შელტონის ერთ-ერთი მართებული პუნქტია.

ტკბილი საკვები (ხილი, ნამცხვარი, თაფლი) უმჯობესია ცალკე ან კვებიდან 2–3 საათის შემდეგ.

✅ შეჯამებული პრინციპები (მეცნიერულად დამუშავებული შელტონი)

1. ცილა + ბოსტნეული – საუკეთესოა მონელებისთვის;

2. ნახშირწყალი + ბოსტნეული – კარგია და მსუბუქი;

3. ცილა + ცოტა ნახშირწყალი      – დასაშვებია მცირე პროპორციით;

4. ხილი ცალკე – სწრაფად ინელება და არ უნდა შერევა მძიმე საკვებთან;

5. ტკბილეული ცალკე – რადგან აფერხებს ცილებისა და ცხიმების მონელებას;

6. წყალი ჭამამდე 20–30 წთ. ადრე, არ უნდა დაილიოთ ჭამის დროს.

დასკვნა: შელტონის თეორია სრულიად მეცნიერული არაა, მაგრამ მისი დამუშავებული ფორმა სასარგებლოა პრაქტიკაში:

მონელება მსუბუქი ხდება, გაზები და სიმძიმე იკლებს, ენერგია უფრო სტაბილურად გრჩება.

📛 ავტორი: ირაკლი კენჭოშვილი / Tidanigym.ge

ნებართვის გარეშე კოპირება აკრძალულია.

✅ წყაროს მითითებით გაზიარება მისაღებია