ცხიმისმწველები.
.გახდომის მთავარი პირობაა კალორიების დეფიციტი და კარგი მეტაბოლიზმი. მეტაბოლიზმის ასაჩქარებლად ყველაზე კარგი ხერხია ვარჯიში და დანაწევრებული, დაბალანსებული მრავალჯერადი კვება. მეტაბოლიზმის უფრო დაჩქარება და ენერგიის მისაღებად ორგანიზმის მიერ უშუალოდ ცხიმის გაცემა შესაძლებელია ცხიმისმწველების დახმარებითაც.
ცხიმისმწველები შეიძლება დავყოთ 3 ტიპად:
1. ლიპოტროპული პრეპარატები.
2. თერმოგენული ცხიმისმწველები.
3. ადრენომიმეტიკები.
დავიწყოთ ლიპოტროპული პრეპარატებით, რომლებიც ნაკლებად ეფექტურია, სამაგიეროდ სრულიად უსაფრთხო. ლიპოტროპიკები ნივთიერებათა ცვლის აჩქარებით ეხმარება ცხიმის სწრაფად დაშლას სტრესის გარეშე. ფიზიკური დატვირთვისას მათ შეუძლიათ ცხიმოვანი მჟავების გამოთავისუფლება ცხიმის უჯრედიდან და მათი გამოყენება ენერგიის მისაღებად.
ლიპოტროპიკების შემადგენლობაში შედის:
ლიპოის მჟავა
ვიტამინი В6
მეთიონინი (ამინომჟავა)
სელენი
სხვადასხვა ბალახის ექსტრაქტები
ლ კარნიტინი
კოფეინი
ლიპოტროპიკია ლ კარნიტინი, რომელიც ეხმარება ცხიმოვანი მჟავების უჯრედის მიტოქონდრიაში ტრანსპორტირებას. მიტოქონდრიები გამოიმუშავებენ ენერგიას ცხიმიდან, ცხიმის მჟავის მიტოქონდრიაში მოხვედრისას ის გარდაიქმნება ატფ-ში, რომელიც არის უჯრედის ენერგიის წყარო. ლ კარნიტინი არის ამინომჟავა, რომელსაც ვიღებთ საკვებიდან.
შემდეგი ტიპის ცხიმისმწველებია თერმოგენიკები. თერმოგენიკების მუშაობის პრინციპი ასეთია: სხეულის ტემპერატურის აწევა, ნივთიერებათა ცვლის დაჩქარება და მიღებული ენერგიის დახარჯვა. თუ ენერგიას არ ვხარჯავთ, ის ვერსად ვერ გაქრება და გარდაიქმნება სითბოში. ისინი ააქტიურებენ ცენტრალურ ნერვულ სისტემას და აქვეითებენ მადას.
თერმოგენიკების შემადგენლობაში შედის:
კოფეინი
ჰიდროქსილიმონის მჟავა – აქვეითებს მადას, ანელებს ჭარბი ნახშირწყლების გარდაქმნას ცხიმებად
ქოლინი
გუარანა
მწვანე ჩაის ექსტრაქტი
თერმოგენიკების მიღებისას გიჩქარდებათ პულსი, 1-2 გრადუსით იმატებს შინაგანი ტემპერატურა, შეიძლება დაგეწყოთ თავის ტკივილი და გაღიზიანება.
თერმოგენიკები არ არის რეკომენდირებული ვისაც აწუხებს არითმია, ტახიკარდია და გულსისხლძარღვთა დაავადებები, ჰიპერტონია, ღვიძლის და თირკმელების უკმარისობა, ფარისებრი ჯირკვალის დაავადებები.
თერმოგენიკების უკუჩვენებები:
ტახიკარდია (გაძლიერებული გულისცემა)
წნევის მომატება
აღგზნებადობა და გაღიზიანება
კანკალი
ოფლიანობა
უძილობა
გულის რევის შეგრძნება
საჭმლის მონელების არევა
თუ გაქვთ რაიმე უკუჩვენება ამ პრეპარატებზე, შეამცირეთ დოზა, ან შეწყვიტეთ მათი მიღება.
ცხიმისმწველების მიღების წესი.
ცხიმისმწველები მიიღეთ 1 თვის განმავლობაში, ამის შემდეგ 1-2 კვირა უნდა შეისვენოთ. არ გადააჭარბოთ დოზირებას, რადგან დიდი დოზით მათი მიღება სახიფათოა ჯანმრთელობისთვის. ცხიმისმწველები არ მიიღოთ საღამოს, რადგან იწვევს უძილობას. მიღების ყველაზე კარგი დროა დილით და ვარჯიშამდე.
ადრენომიმეტიკები აძლიერებენ ადრენალინის და ნორადრენალინის გამოყოფას, ან ასტიმულირებენ რეცეპტორებს, რომლებიც რეაგირებენ ადრენალინზე და ნორადრენალინზე. ეს ცხიმისმწველი ჰორმონებია. ორგანიზმში არის ალფა და ბეტა რეცეპტორები, ალფა რეცეპტორები ბლოკავენ ცხიმის წვას, ხოლო ბეტა რეცეპტორები ასტიმულირებენ ცხიმის წვას. ადრენომიმეტიკები მოქმედებენ ალფა და ბეტა რეცეპტორებზე.
კლენბუტეროლი აღაგზნებს ბეტა რეცეპტორებს და ცხიმის წვაც მიმდინარეობს უკეთესად. მისი უკუჩვენებებია: გახშირებული გულისცემა, ტრემორი, მოუსვენრობა.
იოხიმბინი მოქმედებს ალფა რეცეპტორებზე. ის ბლოკავს ალფა რეცეპტორებს, შესაბამისად ცხიმის წვას ხელი აღარ ეშლება. იოხიმბინის უკუჩვენებებია: ის აფართოებს სისხლძარღვებს, განსაკუთრებით წელს ქვევით, იწვევს გახშირებულ გულისცემას, თავბრუს ხვევას და ძილიანობას.
კოფეინი. ის შედის ნებისმიერი ცხიმისმწველის შემადგენლობაში. კოფეინი ასტიმულირებს ბეტა რეცეპტორებს. მისი უკუჩვენებებია: მოქმედებს ნერვულ სისტემაზე, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ნერვული სისტემის გადაღლა, გონებრივი და ფიზიკური შრომისუნარიანობის დაქვეითება.
სინეფრინი. მას იღებენ მწარე ფორთოხლისგან, ძალიან ჰგავს ადრენალინს. მატულობს ნერვული სისტემის აქტიურობა და თერმოგენეზი, აქტიურდება მეტაბოლიზმი, ამცირებს მადას. უკუჩვენებები: გახშირებული გულისცემა, წნევის მომატება და თავის ტკივილი.
ცხიმისმწველების მუშაობის ეფექტურობა დამოკიდებულია ორგანიზმის რეაქციაზე. რაც უფრო დაბალეფექტურია ცხიმისმწველი, მით უფრო უსაფრთხოა ჯანმრთელობისთვის და პირიქით. მწარმოებლები ხშირად ეშმაკობენ და ცხიმისმწველების შემადგენლობაში შეყავთ შარდმდენები, რომლებსაც ორგანიზმიდან გამოაქვთ სითხე, სითხის დაკარგვა კი არ ნიშნავს ცხიმის წვას. დაკლებული წონა კვლავ დაბრუნდება.
არ შეიძლება ცხიმისმწველების მიღება დიდი ხნის განმავლობაში, ვინაიდან ორგანიზმი ეგუება პრეპარატს და მისი ეფექტურობა საგრძნობლად მცირდება. გარდა ამისა იზრდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების განვითარების რისკი.
ცხიმისმწველები მუშაობენ მხოლოდ სწორ კვებასთან ერთად, კალორაჟის დეფიციტი ცხიმისმწველების მუშაობის აუცილებელი პირობაა.
თუ დავლევთ ცხიმმწველს და წამოვწვებით, ამით ცხიმი არ დაიწვება მიუხედავად იმისა, რომ პულსი იქნება ცხიმის წვის ზონაში, რადგან ორგანიზმს არ ჭირდება ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა ატფ-ის რესინთეზისთვის. ხოლო თუ პულსი მატულობს სირბილისას, აქ გვექნება ცხიმის წვა, რადგან ორგანიზმს ჭირდება ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა ატფ-ის რესინთეზისთვის. ამას ჭირდება დიდი რაოდენობის ჟანგბადი და გული სწრაფად იწყებს მუშაობას, რომ მიაწოდოს ჟანგბადი კუნთის უჯრედების მიტოქონდრიებში ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვისთვის. ე. ი. პულსი კი არ არის ცხიმის წვის მიზეზი, არამედ მოქმედება, რომელმაც აწია პულსი.
კიდევ 1 მიზეზი რატომ არ უნდა იჩქაროთ ცხიმმწველის მიღება – გაუვარჯიშებელი გულსისხლძარღვთა სისტემა. როგორც კი თქვენ დაარეგულირებთ კვებას, დაიწყებთ ვარჯიშს, თქვენი გულსისხლძარღვთა სისტემა რამოდენიმე თვეში ადვილად გაუმკლავდება ცხიმისმწველების უკუჩვენებებს.