ენდოკრინული სისტემა.

ყველა უჯრედის მუშაობას მართავს ენდოკრინული სისტემა ჰორმონების საშუალებით.

ჰორმონები არის უჯრედების ერთმანეთთან სალაპარაკო ენა. ცნობილია 150-ზე მეტი ჰორმონი, რომელთა დონეს შორის ბალანსს ჰორმონალური ფონი ეწოდება.

ჰორმონების წარმოება ხორციელდება შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლებით, რომლებიც გაერთიანებულია ენდოკრინულ სისტემაში.

ჰორმონებზეა დამოკიდებული ჩვენი ჯანმრთელობა, გუნება-განწყობილება, შესახედაობა, ინტელექტი და მეხსიერება. მისი მუშაობის დარღვევას შეუძლია გამოიწვიოს მძიმე შედეგები ორგანიზმისთვის.

ენდოკრინული სისტემა – შინაგანი სეკრეციის ჯირკვლებისა და სპეციალიზირებული სტრუქტურების ერთობლიობაა და წარმოადგენს ორგანიზმის ერთ-ერთ ძირითად მარეგულირებელ სისტემას. ისინი არიან ცნს-ში, სხვადასხვა ორგანოებსა და ქსოვილებში. ჯირკვლებს არა აქვთ სადინარი და მათ მიერ გამომუშავებული ნივთიერება, პირდაპირ გადადის სისხლში და ლიმფაში.

ენდოკრინული სისტემის ცენტრალური ორგანოებია:

1. ჰიპოთალამუსის ნეიროსეკრეციული ბირთვები;
2. ჰიპოფიზი;
3. ჯალღუზისებრი სხეული, ანუ ეპიფიზი.

ენდოკრინული სისტემის პერიფერიული ორგანოებია:

ა) ჰიპოფიზზე დამოკიდებული ჯირკვლები:

ფარისებრი ჯირკვალი,
თირკმლზედა ჯირკვლის ქერქოვანი ნივთიერება,
სასქესო ჯირკვლების ენდოკრინული უჯრედები;

ბ) ჯირკვლები, რომლებიც დამოკიდებულნი არ არიან ჰიპოფიზზე:
თირკმელზედა ჯირკვლის ტვინოვანი ნივთიერება,
ფარისებრახლო ჯირკვლები,
პანკრეასის კუნძულები და სხვა ორგანოთა ჰორმონმაპროდუცირებელი უჯრედები.