ფოსფატები.
ორგანიზმში ფოსფატების ბალანსს თირკმელები, ძვლები და ნაწლავები უზრუნველყოფს. ამ ნივთიერებებზე ბევრი მნიშვნელოვანი ფუნქციაა დამოკიდებული. მაგ. ფოსფატები შედის იმ მოლეკულების შემადგენლობაში, რომლებსაც ორგანიზმში ენერგიის წარმოქმნა აკისრია (ატფ – ადენოზინტრიფოსფატი და ადფ – ადენოზინდიფოსფატი).
ჰიპერფოსფატემია, სისხლში ფოსფატების სიჭარბე, შესაძლოა გამოიწვიოს:
კალციუმის დაბალმა დონემ;
თირკმლის ქრონიკულმა დაავადებამ;
სუნთქვის გაძნელების რთულმა ფორმამ;
პარათირეოიდული ჯირკვლების ჰიპოფუნქციამ;
კუნთების ძლიერმა დაზიანებამ;
სიმსივნის დაშლის სინდრომმა, რომელიც კიბოს მკურნალობის შედეგია.
ჰიპოფოსფატემია, სისხლში ფოსფატების დაბალი შემცველობა, შესაძლოა გამოწვეული იყოს:
ალკოჰოლის ჭარბი მიღებით;
მძიმე დამწვრობით;
შიმშილით;
D ვიტამინის ნაკლებობით;
პარათირეოიდული ჯირკვლების ჰიპერაქტივობით;
ზოგიერთი ისეთი მედიკამენტის მიღებით, როგორებიცაა რკინა (ინტრავენურად შესაყვანი ფორმები), ნიაცინი (ვიტამინი B3) და ზოგიერთი ანტაციდი (მჟავას გამანეიტრალებელი საშუალება).
ჰიპოფოსფატემიის სიმპტომებია:
კუნთების სისუსტე;
დაღლილობა;
ძვლების ტკივილი;
ძვლების პათოლოგიური მოტეხილობა;
უმადობა;
გაღიზიანებადობა;
დაბუჟება;
დაბნეულობა;
ზრდის შეფერხება ბავშვებში;
კბილის კარიესი.
ფოსფატების მარაგის აღსადგენად მიირთვით:
გოგრა;
პური და ხორბლის სხვა ნაწარმი;
ინდაურის ხორცი;
ძროხის ხორცი;
ხამანწკები;
ორაგული;
კვერცხის გული;
სეზამის მარცვლები;
პარმეზანი.