კუნთის ენერგომომარაგება.

კუნთი ყოველთვის იყენებს ენერგიის მხოლოდ ერთ წყაროს – ატფ-ს, მაგრამ ატფ-ის რესინთეზი ხდება სხვადასხვა გზით. კუნთი შეკუმშვისთვის ენერგიის წყაროდ პირველ რიგში იყენებს უჯრედში არსებულ ატფ-ს, რომელიც ყოფნის მხოლოდ ერთ წამს, რის მერეც აქტიურად იწყება ატფ-ის რესინთეზი. ატფ-ის რესინთეზის ყველაზე ძლიერი გზა არის კრეატინფოსფატური რეაქცია – კრეატინფოსფატი + ადფ

ენერგიის ეს წყარო უჯრედს ყოფნის 8-10 წმ-ს, ის ირთვება მაშინვე, როგორც კი უჯრედში მთავრდება ატფ-ის მარაგი და გამოიმუშავებს დიდი რაოდენობით ატფ-ის მოლეკულებს ძალიან სწრაფად.

ენერგომომარაგების მეორე სახეობა არის

ანაერობული გლიკოლიზი – ატფ-ის რესინთეზი გლუკოზიდან უჟანგბადოდ.

ენერგომომარაგების ეს წყაროც დიდი რაოდენობით ატფ-ის მოლეკულებს იძლევა და უჯრედს ყოფნის 40-80 წამს, რის შემდეგაც კუნთი ძლიერ იჟანგება და ორგანიზმი აჩერებს ენერგიის მიღების ამ გზას. 

ენერგომომარაგების შემდეგი წყარო არის

აერობული გლიკოლიზი – ატფ-ის რესინთეზი გლუკოზიდან ჟანგბადის მონაწილეობით.

ატფ-ს რესინთეზის ეს გზა ირთვება კუნთის აქტიური მუშაობის 80 წამის შემდეგ. უჯრედის ენერგომომარაგების ეს პროცესი ვერ უზრუნველყოფს დიდი რაოდენობის ატფ-ის მოლეკულების რესინთეზს, მაგრამ შეუძლია იმუშავოს ძალიან დიდხანს 20 წუთიდან რამოდენიმე საათამდე.

მარათონში არის ასეთი წერტილი, როცა ადამიანს ძალიან უჭირს სირბილი. ამ დროს წყდება ატფ-ის რესინთეზი გლუკოზიდან და ირთვება ენერგომომარაგების შემდეგი წყარო

ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა. ეს მომენტი დგება 1-1.5 საათიანი მარათონის შემდეგ.

ამ პროცესის დროს ხდება ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა ჟანგბადით და ატფ-ის მოლეკულებად გარდაქმნა.

ატფ-ის რესინთეზის სხვადასხვა გზების მაქსიმალური სიმძლავრე:

1. კრეატინფოსფოგენური (კფ) – 3.6 მოლ. ატფ/წთ.

2. გლიკოლიტური – (ანაერობული გლიკოლიზი, უჟანგბადო) – 1.2 მოლ. ატფ/წთ.

3. ჟანგვადი (აერობული გლიკოლიზი, ჟანგბადით) – 0.8 მოლ. ატფ/წთ. (ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა ჟანგბადით) – 0.4 მოლ. ატფ/წთ.

ატფ-ის რესინთეზისკრეატინფოსფოგენური გზა გვაძლევს გაცილებით მეტ ატფ-ს, ვიდრე ცხიმოვანი მჟავების დაჟანგვა, ამიტომ ამ დროს ადამიანს შეუძლია უფრო ინტენსიურად იმუშავოს.

მნიშვნელვანია აღინიშნოს, რომ ენერგომომარაგების ყველა წყარო მუშაობს ერთდროულად, უბრალოდ თითოეული მათგანი გვაძლევს სხვადასხვა რაოდენობის ატფ-ს.